Thâm hụt thương lại là vấn đề mà xã hội đang rất quan tâm. Không chỉ ở Việt Nam là rất nhiều nước đang xảy ra tình trạng này. Vậy thâm hụt thương lại là gì? Nguyên nhân tại sao lại như thế? Có ảnh hưởng gì đến nền kinh tế xã hội hay không? Bạn hãy tìm hiểu qua thông tin được Công Danh chia sẻ dưới đây nhé!
Thâm hụt thương mại là gì?
Trade deficit hay còn gọi là thâm hụt thương mại, là tình trạng cán cân buôn bán bị bất lợi. Hay nói cách khác là sự thâm hụt trong cán cân thương mại, vấn đề này xuất hiện khi giá trị xuất khẩu hàng hóa của một nước thấp hơn giá trị nhập khẩu của nó. Đây có thể không phải là mối lo trực tiếp nhưng nó bù lại bằng thặng dư tạo ra ở phần nào đó trong cán cân thanh toán.
Rất nhiều người xem thâm hụt thương mại là điều rất tồi tệ với nền kinh tế. Thậm chí là nếu thâm hụt nhiều sẽ làm giảm tăng trưởng GDP. Từ đó, tỷ lệ thất nghiệp sẽ gia tăng. Thế nhưng, điều này không có nghĩa là việc giảm thâm hụt thương mại là hoàn toàn xấu. Chúng vẫn có những ưu và nhược điểm riêng.
Tìm hiểu ưu và nhược điểm của thâm hụt thương mại
Việc làm:
Khi một quốc gia liên tục bị thâm hụt thương mại, sẽ ảnh hưởng đến vấn đề tăng trưởng và ổn định kinh tế. Nếu nhu cầu hàng nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu thì việc làm trong nước sẽ bị mất đi. Điều này hoàn toàn hợp lý. Tuy nhiên, với một số dữ liệu thu thập, mức thất nghiệp có thể tồn tại ở mức rất thấp khi thâm hụt thương mại. Đồng thời, tỷ lệ thất nghiệp cao vẫn có thể xảy ra ở những nước thặng dư.
Giá trị tiền tệ:
Nhu cầu xuất khẩu hàng hóa của một quốc gia ảnh hưởng nhiều đến giá trị tiền tệ. Chẳng hạn với nước Mỹ, các công ty bán hàng hóa ở nước ngoài phải chuyển đổi các loại ngoại tệ đó thành USD để chi trả lương cho công nhân và nhà cung cấp của họ, điều làm sẽ làm lên giá đồng nội tệ.
Khi nhu cầu xuất khẩu giảm đi so với nhập khẩu, giá trị của tiền tệ cũng sẽ bị giảm. Trong thực tế, trong một hệ thống tỷ giá hối đoái thả nổi, thâm hụt thương mại nên được điều chỉnh tự động thông qua các điều chỉnh tỷ giá hối đoái trên thị trường ngoại hối. Hay nói cách khác, thâm hụt thương mại là dấu hiệu cho thấy, đồng tiền của một quốc gia được mong muốn trên thị trường thế giới.
Lãi suất:
Nếu thâm hụt thương mại xảy ra liên tục sẽ có nhiều bất lợi đến lãi suất của quốc gia đó. Áp lực giảm giá đối với đồng tiền của một quốc gia sẽ làm giảm giá trị của nó. Từ đó, khiến cho giá hàng hóa bằng đồng tiền đó sẽ trở nên đắt hơn.
Hay nói một cách khác, nó sẽ dẫn đến lạm phát. Để chống lại vấn đề này, các ngân hàng trung ương có thể được thúc đẩy để ban hành các công cụ chính sách tiền tệ hạn chế bao gồm: tăng lãi suất và giảm cung tiền. Cả việc lạm phát và lãi suất tăng cao đều gây ra trở ngại lớn cho vấn đề tăng trưởng kinh tế.
Đầu tư trực tiếp từ nước ngoài:
Cán cân thanh toán phải luôn luôn bằng không. Lúc này, thâm hụt thương mại sẽ được bù đắp bằng thặng dư trong tài khoản vốn và tài khoản tài chính của quốc gia. Điều này có nghĩa là các nước bị thâm hụt sẽ trải qua một mức độ đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn hơn.
Đối với những quốc gia nhỏ, điều này sẽ gây ra bất lợi, bởi phần lớn tài sản và tài nguyên của đất nước được sở hữu bởi người nước ngoài, những người có thể kiểm soát và làm ảnh hưởng đến cách sử dụng những tài sản và tài nguyên đó.
Nguyên nhân thâm hụt thương mại
Sự chênh lệch giữa tiết kiệm và đầu tư
- Tiết kiệm quá thấp: Tình trạng thâm hụt thương mại xảy ra khi người dân có mức tiết kiệm quá thấp. Một số sự tăng trưởng nóng của thị trường bất động sản và chứng khoán mang lại cho người dân cảm giác giàu hơn. Từ đó sẽ tăng chi tiêu và giảm đi phần dư tiết kiệm.
- Đầu tư tăng cao: Khi chính sách tiền tệ nới lỏng, lãi suất trong nước sẽ giảm và đầu tư trong nước sẽ được tăng cao.
Do lạm phát tăng cao
Khi lạm phát tăng cao tức việc cạnh tranh hàng hóa trong nước tăng hoặc khả năng cạnh tranh hàng hóa trong nước giảm thì cũng dẫn đến xuất hiện tình trạng thâm hụt thương mại.
Do bị thâm hụt chính sách
Thâm hụt chính sách diễn ra thường đi kèm với thâm hụt cán cân vãng lai. Ở nước Việt Nam, thâm hụt cán cân thương mại là do một số nguyên nhân như:
- Theo đuổi mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Đồng thời việc suy thoái kinh tế cũng sẽ buộc chính phủ tăng chi ngân sách. Từ đó làm thâm hụt chính sách.
- Do đầu tư tràn lan và không hiệu quả, việc này thể hiện qua những hệ số ICOR.
Do cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu
Đây là vấn đề phổ biến tại Việt Nam. Là tình trạng tăng tỉ lệ xuất khẩu, đồng thời tỷ lệ nhập khẩu cũng tăng lên, đến 2/3 giá trị xuất khẩu là nguyên liệu nhập khẩu. Ngoài ra, năng lực cạnh tranh hàng hóa trong nước còn quá thấp.
Mặt khác, Việt Nam chưa gia nhập hoàn toàn vào chuỗi giá trị trong khu vực và chỉ đóng vai trò là nơi lắp ráp sản phẩm. Hay đây còn gọi là vấn đề thương mại tạo thương mại tại Việt Nam.
Do chính sách giảm thuế nhập khẩu
Việt Nam thực hiện chỉ tiêu giảm thuế nhập khẩu theo các cam kết có trong thỏa thuận WTO và thương mại khu vực. Điều này trở thành nguyên nhân là thâm hụt thương mại xảy ra ở các nước, đặc biệt là với Việt Nam.
Như vậy, trên đây là những thông tin chi tiết về thâm hụt thương mại là gì? tốt hay không và nguyên nhân do đâu. Hy vọng với chia sẻ trên của VNCB sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Xem thêm những chia sẻ hay khác:
