YOY là chỉ số quan trọng để các nhà đầu tư phân tích và đánh giá tổng quan tình hình hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp, từ đó đưa ra quyết định đầu tư thích hợp. Vậy, YOY là gì, YOY có vai trò, ý nghĩa thế nào trong lĩnh vực đầu tư và cách tính YOY như thế nào? Cùng VNCB tìm hiểu ngay qua bài viết sau nhé!
Chỉ số YOY là gì?
YOY là từ viết tắt của Year One Year. Đây là một thuật ngữ chuyên ngành kinh tế, nhằm so sánh chỉ số kinh tế của doanh nghiệp năm nay so với năm khác hoặc quý này với quý khác. YOY là thuật ngữ được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán.
Ví dụ: So sánh doanh thu của công ty A năm 2021 và năm 2022, so sánh chi phí hoạt động quý I năm 2022 và chi phí hoạt động quý II năm 2022,…
Ý nghĩa của chỉ số YOY là gì?
YOY đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ nhà đầu tư đánh giá hoạt động sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp. YOY mang tới cái nhìn tổng quan thông qua các chỉ số YOY về doanh thu, lợi nhuận gộp, lợi nhuận ròng, chi phí hoạt động,…
Trên thực tế, nhà đầu tư sử dụng YOY để so sánh sự thay đổi của doanh thu ròng, lợi nhuận, thu nhập của các kỳ, các quý trước so với quý sau. Từ đó nắm bắt được tình hình tài chính và đưa ra quyết định đầu tư hiệu quả.
Không chỉ vậy, YOY còn giúp NĐT xác định được tốc độ phát triển và vị thế của doanh nghiệp, giúp nhà quản trị doanh nghiệp nhận biết tình hình kinh doanh và khắc phục, xem xét các phương pháp kinh doanh hiệu quả,…
Cách tính chỉ số YOY trong chứng khoán
Chỉ số YOY thường được để dưới dạng phần trăm. Cách tính YOY được thực hiện như sau:
- Bước 1: Lấy số liệu năm n trừ đi số liệu cùng thời điểm năm n-1 để tính chênh lệch giữa 2 năm.
- Bước 2: Lấy kết quả của bước 1 chia cho số liệu cùng thời điểm năm n-1 để tính được tốc độ tăng trưởng trong 2 năm liên tiếp.
- Bước 3: Đổi tỷ lệ phần trăm của kết quả của bước 2 sẽ ra chỉ số YOY cần tìm.
Ví dụ: Công ty X ghi nhận doanh thu năm 2021 là 200 tỷ đồng, doanh thu năm 2022 là 300 tỷ đồng. Cách tính chỉ số YOY doanh thu công ty X như sau:
- Bước 1: Doanh thu năm 2022 – doanh thu năm 2021 = 300 – 200 = 100 tỷ đồng.
- Bước 2: Lấy 100 tỷ đồng/ doanh thu năm 2021 = 100/200 = 0,5.
- Bước 3: Chỉ số YOY doanh nghiệp X là 0,5 x 100%= 50%.
Một số chỉ số YOY phổ biến
Có nhiều loại chỉ số YOY với nhiều chỉ tiêu kinh tế khác nhau. Dưới đây là một số chỉ số YOY phổ biến nhất mà nhà đầu tư thường quan tâm trong quá trình đầu tư tài chính.
- Chỉ số về doanh thu: Chỉ số YOY doanh thu của từng tháng, quý hay năm nay so với doanh thu của từng tháng, quý hay năm trước. Qua đó, nhà đầu tư đánh giá sơ bộ tình hình hoạt động kinh doanh và tình hình tài chính của doanh nghiệp.
- Chỉ số YOY về mức giá vốn hàng bán: So sánh giá vốn hàng bán của từng kỳ năm nay so với năm khác. Nhờ chỉ số YOY này mà nhà đầu tư nắm bắt được khả năng quản lý tỷ suất sinh lời có hiệu quả hay không.
- Chỉ số YOY thu nhập ròng: So sánh thu nhập ròng của các khoảng thời gian tương đương qua các năm, các quý hoặc các kỳ. Chỉ số này giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng quản trị và sử dụng vốn hiệu quả trong kinh doanh.
Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số YOY
Bất kể chỉ số tài chính nào cũng có những ưu điểm và nhược điểm riêng, chỉ số YOY cũng vậy. Do đó, nhà đầu tư cần nắm rõ được ưu và nhược điểm của chỉ số này để vận dụng vào thực tiễn hiệu quả hơn.
Ưu điểm
- Chuyên gia phân tích tài chính có thể thông qua YOY để dự đoán doanh thu, lợi nhuận của doanh nghiệp tăng hay giảm.
- Dựa vào chỉ số YOY, nhà đầu tư có thể đánh giá hiệu suất doanh mục đầu tư, theo dõi sự thay đổi của hiệu suất để có biện pháp thay đổi danh mục đầu tư hiệu quả nhằm mục đích sinh lời tốt nhất.
- YOY là chỉ số dễ tính toán nhờ các số liệu sẵn có trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp nên rất dễ dàng để thu thập số liệu này.
- YOY cung cấp một số cụ thể với mốc thời gian rõ ràng giúp doanh nghiệp dễ dàng định lượng, đưa ra phương pháp vận hành đúng đắn.
Hạn chế
- Chỉ số YOY chỉ thực sự ý nghĩa khi kết quả của nó dương bởi những kết quả YOY âm thường không có ý nghĩa nhiều vì khó xác định được yếu tố tác động khiến YOY âm.
- YOY cũng là một yếu tố gây nhiễu thông tin trong quá trình đầu tư.
- YOY là chỉ số tính toán dựa trên số liệu cuối kỳ, không phản ánh cả quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Do vậy, bạn cần tham khảo thêm nhiều chỉ số khác để có cái nhìn khách quan hơn về doanh nghiệp.
Tổng kết
Như vậy, chỉ số YOY có ý nghĩa khá quan trọng trong quá trình đánh giá tổng quan tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy, nếu bạn có nhu cầu đầu tư tài chính, hãy tìm hiểu về chỉ số YOY của doanh nghiệp có cổ phiếu bạn cần mua để tối đa hóa lợi nhuận của mình nhé!
Bạn đã hiểu chỉ số YOY là gì chưa? Hãy để lại bình luận phía dưới nhé!
